Do 1 stycznia 2023 r., spółka komandytowo-akcyjna była atrakcyjnym podmiotem gospodarczym, który umożliwiał komplementariuszom zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Wejście w życie tzw. „Polskiego Ładu” zmieniło tę sytuację, co wiąże się dodatkowo z opodatkowaniem tej spółki podatkiem dochodowym od osób prawnych. Występowanie w obrocie gospodarczym spółki komandytowo-akcyjnej nakłada także obowiązek prowadzenia pełnej księgowości i protokołowania uchwał przez notariusza. Powoduje to, że wiele osób decyduje się obecnie na likwidację tej spółki. Procedura likwidacji nie jest jednak rzeczą łatwą, gdyż zastosowanie znajdą w tym przypadku przepisy wysoce sformalizowane, które regulują likwidację spółki akcyjnej.

PRZEPISY WŁAŚCIWE DLA SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ W PRZEDMIOCIE WSZCZĘCIA PROCESU JEJ ROZWIĄZANIA 

Zgodnie z art. 126 § 1 k.s.h., w sprawach nieuregulowanych w Kodeksie spółek handlowych do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

1. w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy – odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej;
2. w pozostałych sprawach – odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

Istotne: Kodeks spółek handlowych stwarza domniemanie odesłania do przepisów o spółce akcyjnej. Chodzi więc o takie przepisy, jak kapitał zakładowy, wkładów akcjonariuszy, w tym nawet wtedy, gdy akcjonariusz jest równocześnie komplementariuszem, poza tym w zakresie akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

PRZEPISY WŁAŚCIWE DLA SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ W PRZEDMIOCIE WSZCZĘCIA PROCESU JEJ LIKWIDACJI 

Kwestię zastosowania właściwych przepisów do likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej rozstrzyga zasadniczo art. 150 § 1 k.s.h. W świetle tego przepisu, jeżeli przepisy art. 125-150 k.s.h. nie stanowią inaczej, do rozwiązania i likwidacji tej spółki stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej.

Istotne: Chociaż spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, to w związku z zaistnieniem przyczyn rozwiązania, wszczynane jest obligatoryjnie postępowanie likwidacyjne. Tym samym nie ma możliwości zakończenia bytu tej spółki bez przeprowadzenia likwidacji.

PRZYCZYNY LIKWIDACJI

Na mocy art. 148 § 1 k.s.h. rozwiązanie spółki powodują:

1. przyczyny przewidziane w statucie (np. upływ czasu, czas przewidziany w statucie na istnienie spółki, wystąpienie określonego zdarzenia, podjęcie działalności konkurencyjnej);
2. uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki;
3. ogłoszenie upadłości spółki;
4. śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej;
5. inne przyczyny przewidziane prawem (np. prawomocne orzeczenie sądu rejestrowego o rozwiązaniu spółki już wpisanej do rejestru na zasadzie art. 21 k.s.h. lub prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu spółki na wniosek wspólnika z ważnych powodów na zasadzie art. 63 k.s.h. w zw. z art. 126 § 1 pkt 1 k.s.h.).

Jedną z najczęstszych przyczyn rozwiązania spółki jest uchwała walnego zgromadzenia, która wymaga większości 3/4 głosów akcjonariuszy, jeżeli statut nie stawia surowszych warunków (w tym większości akcjonariuszy-komplementariuszy), o czym stanowi art. 415 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h. Ponadto ważność uchwały zależy pod rygorem nieważności od zgody wszystkich komplementariuszy (art. 146 § 2 pkt 9 k.s.h.).

Istotne: Uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej, podobnie, jak uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej muszą być umieszczone w protokole sporządzonym przez notariusza (art. 126 § 1 pkt 2 w zw. z art. 421 § 1 k.s.h.).

Wraz z podjęciem uchwały o rozwiązaniu spółki podejmuje się uchwałę o powołaniu likwidatora. Są to zatem dwie niezależne od siebie uchwały. Brak bowiem podjęcia uchwały o powołaniu likwidatora spowoduje, że uchwała o rozwiązaniu spółki nie będzie skuteczna.

Podjęcie uchwały przez walne zgromadzenie o rozwiązaniu spółki oznacza otwarcie likwidacji (art. 146 § 1 k.s.h.). Od tego momentu spółka powinna w obrocie gospodarczym (każda czynność z klientem) posługiwać się firmą z dodaniem oznaczenia „w likwidacji” (art. 461 § 2 k.s.h.). W konsekwencji tego zdarzenia spółka występująca przykładowo pod firmą LAVA spółka komandytowo-akcyjna musi zmienić firmę na: LAVA spółka komandytowo-akcyjna „w likwidacji”.

OSOBY BĘDĄCE LIKWIDATORAMI

Likwidatorami są zwykle komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki (nie wiedzieć czemu jednak w przepisie nie ma mowy o prawie do reprezentacji), chyba że statut lub uchwała walnego zgromadzenia, powzięta za zgodą wszystkich komplementariuszy stanowi inaczej (art. 150 § 2 k.s.h.).

Likwidatorami mogą być więc akcjonariusze, osoby trzecie, inne osoby prawne. Jeżeli o likwidacji decyduje sąd, wówczas on ustanawia likwidatorów. W stosunkach wewnętrznych likwidatorzy powinni stosować się do uchwał walnego zgromadzenia, co nie obejmuje likwidatorów powołanych przez sąd. W okresie likwidacji to likwidatorzy prowadzą sprawy spółki oraz ją reprezentują. Polega to głównie na podejmowaniu czynności likwidacyjnych.

Istotne: W związku ze zmianą zasad ustalania likwidatorów np. przez walne zgromadzanie do takiej zmiany wymagana jest zgoda wszystkich komplementariuszy w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów (art. 414 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h.).

Na likwidatorach ciąży obowiązek:

1. zgłoszenia do sądu rejestrowego likwidacji (art. 464 k.s.h.),
2. ogłoszenia o otwarciu likwidacji w MSIG (art. 465 k.s.h.),
3. sporządzenia bilansu otwarcia likwidacji i przedłożenie do zatwierdzenia walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia (art. 467 § 1 k.s.h.),
4. sporządzenia sprawozdania finansowego według stanu na dzień poprzedzający otwarcie likwidacji, przedłożenie do zatwierdzenia walnemu zgromadzeniu i złożenie do sądu rejestrowego (art. 45 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 2 ustawy o rachunkowości),
5. sporządzenia i przedłożenia sprawozdania finansowego walnemu zgromadzeniu po zakończeniu każdego roku obrotowego do zatwierdzenia, a następnie złożenie go sądowi rejestrowemu (art. 467 § 2 k.s.h.),
6. zakończenia wszystkich bieżących interesów, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku (art. 468 § 1 k.s.h.)

Po zakończeniu likwidacji, likwidatorzy sporządzają sprawozdanie likwidacyjne, ogłaszają to sprawozdanie w siedzibie spółki, składają sądowi rejestrowemu z jednoczesnym wnioskiem o wykreślenie z rejestru, zabezpieczają księgi i dokumenty (art. 476 § 1-3 k.s.h.). Po wykreśleniu z rejestru byli likwidatorzy powinni zgłosić rozwiązanie spółki do urzędu skarbowego i urzędu statystycznego celem wykreślenia, zamknąć rachunek bankowy, zgłosić rozwiązanie spółki do ZUS.

ZGŁOSZENIE DO KRS OTWARCIA LIKWIDACJI SPÓŁKI 

Likwidatorzy bądź wyznaczeni przez komplementariuszy pełnomocnicy (w spółce akcyjnej pełnomocników ustanawia zarząd) dokonują zgłoszenia do KRS likwidacji spółki. Muszą to zrobić w terminie 7 dni od dnia otwarcia likwidacji, czyli np. od dnia podjęcia stosownej uchwały (art. 22 ustawy o KRS). Podczas zgłoszenia przedstawiają też informację o osobie/osobach likwidatora i sposobie reprezentacji spółki przez likwidatorów. Zgłoszenie takie dokonuje się w rejestrze przedsiębiorców KRS, a jest to jedynie dostępne na Portalu Sądów Rejestrowych. Zgłoszenia może dokonać adwokat lub radca prawny na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa, do którego załącza dowód uiszczenia opłaty skarbowej. Pełnomocnik nie pełni jednak funkcji likwidatora i nie podpisuje dokumentów składanych do sądu, a dokonuje jedynie zgłoszenia.

Do wniosku należy dołączyć załączniki, tj.:

1. zgodę likwidatora na pełnienie funkcji wraz z adresem do doręczeń;
2. imiona i nazwiska, adresy likwidatorów oraz ich numery PESEL;
3. sposób reprezentacji spółki przez likwidatorów;
4. uchwałę w sprawie rozwiązania spółki i powołanie likwidatora poprzez podanie numeru CREWAN nadanego przez notariusza;
5. dowód uiszczenia opłaty sądowej oraz opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w łącznej kwocie 350 zł.

Istotne: Oświadczenie o zgodzie na powołanie na likwidatora wraz z adresem do doręczeń i PESEL jest wystarczające, jeżeli likwidatorem jest ta sama osoba, która została przewidziana do pełnienia tej funkcji w statucie spółki. Gdyby zatem walne zgromadzenie podjęło uchwałę o wyznaczeniu innych likwidatorów, wówczas wymagane jest odrębne oświadczenie o zgodzie na pełnienie funkcji likwidatora. Innymi słowy, gdy likwidatorem jest lub są osoby umocowane do tego w statucie składają jedno oświadczenie obejmujące zgodę na ich powołanie wraz z adresem do doręczeń i numerem PESEL. Dodatkowe oświadczenie o zgodzie na pełnienie funkcji likwidatora jest jednak wymagane, gdyby inne osoby niż przewidziane w statucie będą pełniły tę funkcję. Zgodnie z powyższym, jeżeli likwidatorem spółki jest komplementariusz wyznaczony do tego w statucie, składa on tylko jedno oświadczenie, w którym wyraża zgodę na powołanie do tej funkcji, wskazuje imię i nazwisko, adres do doręczeń oraz numer PESEL. Jeżeli jednak likwidatorem jest osoba nieumocowana do tego w statucie musi złożyć dwa oświadczenia. Pierwsze o adresie do doręczeń wraz z imieniem i nazwiskiem oraz numerem PESEL. Drugie o zgodzie na pełnienie funkcji likwidatora wraz z adresem do doręczeń, gdzie warto też dodać numer PESEL, ponieważ będzie to bardziej transparentne dla sądu. Sposób reprezentacji spółki przez likwidatorów należy natomiast wskazać w uchwale o rozwiązaniu spółki i powołaniu likwidatora. 

Stała opłata sądowa od wniosku o zgłoszenie likwidacji spółki do KRS wynosi 350 zł, w tym 250 zł za wniosek o wykreślenie spółki na Portalu Sądów Rejestrowych (art. 55 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) plus 100 zł za ogłoszenie w MSIG (§ 6 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości  w sprawie wydawania i rozpowszechniania Monitora Sądowego i Gospodarczego). W przypadku zmian w spółce zarejestrowanej w systemie S-24 opłata wynosi 200 zł (art. 55 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) plus 100 zł za ogłoszenie w MSIG.

OGŁOSZENIE W MSIG

Likwidatorzy mają obowiązek dwukrotnie ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie sześciu miesięcy od dnia publikacji ostatniego ogłoszenia. Ogłoszenie publikuje się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na formularzu MSiG-M1 bądź w innym piśmie, jeżeli statut spółki przewiduje taki wymóg.

Wniosek o publikację ogłoszenia w MSIG, który obecnie wydawany jest jedynie w formie elektronicznej należy złożyć w Punkcie Przyjmowania Ogłoszeń „Monitora Sądowego i Gospodarczego”. Ogłoszenie o otwarciu likwidacji jest płatne. Wysokość opłaty jest uzależniona od liczby użytych znaków – wynosi 0,70 zł za jeden znak, ale nie mniej niż 60 zł za ogłoszenie. Znakami są litery, cyfry, znaki przestankowe i odstępy między wyrazami. W przypadku użycia szczególnej czcionki oraz dokonania podkreśleń i wytłuszczeń w ogłoszeniu lub w obwieszczeniu opłatę zwiększa się o 30% (§ 6 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości  w sprawie wydawania i rozpowszechniania Monitora Sądowego i Gospodarczego).

Oprócz opłaty za liczbę użytych znaków, którą należy obliczyć samodzielnie dodatkowo należy uiścić opłatę za liczbę egzemplarzy zamówionego Monitora Sądowego i Gospodarczego. Jeżeli będzie to na przykład tylko jeden egzemplarz opłata wynosi 14,76 zł.

Istotne: Termin sześciu miesięcy zgodnie z art. 465 k.s.h. (np. w spółce z o.o. jest to trzy miesiące art. 279 k.s.h.) do zgłoszenia wierzytelności liczy się od tego drugiego, ostatniego ogłoszenia.

W ogłoszeniu trzeba podać powody rozwiązania spółki, w szczególności dane dotyczące uchwały wspólników w sprawie rozwiązania lub orzeczenie sądu o rozwiązaniu. Treść ogłoszenia likwidatorzy muszą sporządzić samodzielnie i dołączyć do wniosku. Pod treścią samego ogłoszenia należy publikować również oznaczenie organu rejestrowego, datę wpisu do rejestru i numer, pod którym spółka jest zarejestrowana.

Istotne: Ogłoszenia powyższe nie mogą być dokonywane w odstępie czasu dłuższym niż miesiąc ani krótszym niż dwa tygodnie (art. 465 § 2 k.s.h.). Najlepiej więc, gdy ogłoszenia dokonywane są najpóźniej co miesiąc, a najkrócej co dwa tygodnie.

Dodatkowo ogłoszenie o rozwiązaniu spółki podlega obowiązkowi zamieszczenia na stronie internetowej spółki, w miejscu przeznaczonym do komunikacji z akcjonariuszami (art. 5 § 5 k.s.h.).

Istotne: Obowiązek ogłoszenia o rozwiązaniu spółki musi być realizowany w terminie dwóch tygodni od otwarcia likwidacji (art. 5 § 4 k.s.h.).

Przykładowa treść ogłoszenia w MSIG będzie brzmiała:

Likwidatorzy Spółki działającej pod firmą LAVA Spółka komandytowo-akcyjna w likwidacji z siedzibą w Warszawie, adres: 33-010 Warszawa, ulica Wiślana 23, wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców pod numerem KRS 0000453768, zawiadamiają, że w dniu 15 października 2023 r. podjęta została uchwała nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia o rozwiązaniu Spółki i otwarciu jej likwidacji. W związku z powyższym wzywa się wierzycieli Spółki, aby w terminie 6 miesięcy od dnia ukazania się niniejszego ogłoszenia zgłosili swoje wierzytelności na adres Spółki.

Likwidatorzy

Istotne: Należy umieścić łącznie trzy ogłoszenia w MSIG. Pierwsze składając wniosek na Portalu Sądów Rejestrowych, które zostaje opłacone w wysokości 100 zł. Jest to ogłoszenie zawierające wpis o otwarciu likwidacji. Natomiast kolejne dwa ogłoszenia dotyczą wezwań wierzycieli do zgłaszania swych wierzytelności. Opłata uzależniona jest od ilości znaków umieszczonych na ogłoszeniu. Wnioskodawcą wszystkich wniosków jest likwidator, który reprezentuje spółkę.

SPORZĄDZENIE BILANSU OTWARCIA LIKWIDACJI 

Niezwłocznie po otwarciu likwidacji, a zatem zaraz po podjęciu uchwały o rozwiązaniu spółki likwidatorzy na podstawie art. 467 § 1 k.s.h. mają obowiązek sporządzić bilans likwidacyjny, który nazywany jest bilansem otwarcia likwidacji spółki. O tym co zawiera bilans likwidacyjny stanowi art. 467 § 3 k.s.h. Zatem w bilansie likwidatorzy wskazują wszystkie składniki aktywów według ich wartości zbywczej, tj. według realnej ceny rynkowej jaką można uzyskać w tym miejscu i czasie ze sprzedaży tych składników. Z kolei według art. 46 ust. 1 ustawy o rachunkowości w bilansie wskazuje się stany aktywów i  pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy. Bilans likwidacyjny sporządza się co do zasady w celu ustalenia wartości rzeczywistej składników majątkowych spółki na potrzeby ich przeznaczenia na spłatę należności spółki, zabezpieczenia bądź wypłatę dla akcjonariuszy spółki. Bilans ustala realny stan aktywów i pasywów na dzień otwarcia likwidacji. Do pasywów bilansu otwarcia nie wprowadza się jednakże pozycji kapitału zakładowego, ponieważ ma on na celu stwierdzenie rzeczywistego zadłużenia spółki. Z kolei wartości majątkowe, takie jak wkłady wspólników umieszcza się jako aktywa bilansu. Bilans powinien zostać sporządzony w ciągu 15 dni od zajścia zdarzeń, które spowodowały otwarcie likwidacji spółki (art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości), nie później jednak niż w ciągu trzech miesięcy od tej daty (art. 52 ust. 1 i 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości).

W spółce komandytowo-akcyjnej jako związanej obowiązkiem przeprowadzenia procesu likwidacyjnego likwidatorzy muszą poinformować Urząd Skarbowy o zmianie danych spółki i dodaniu słów w likwidacji na formularzu NIP-8. Muszą to uczynić zaraz po otwarciu likwidacji, czyli po powzięciu uchwały o rozwiązaniu spółki przez walne zgromadzenie. Dodatkowo muszą przekazać odpis sprawozdania likwidacyjnego po zakończeniu likwidacji. Natomiast po wykreśleniu spółki z KRS należy wyrejestrować spółkę jako płatnika składek również na formularzu NIP-8 oraz zgłosić zakończenie działalności podlegającej opodatkowanie podatkowi VAT na formularzu VAT-Z. W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej jako spółki osobowej należy też przesłać wykaz składników majątku sporządzony na dzień likwidacji i spis z natury sporządzony na dzień rozwiązania spółki, jeżeli spółka jest podatnikiem VAT. Można to zrobić przez portal e-Deklaracje. Należy też pamiętać o wyrejestrowaniu kasy fiskalnej. Wspólnicy powinni również złożyć odpowiednie formularze do ZUS, jeżeli byli płatnikami składek.

Istotne: Zgłoszenia do Urzędu Skarbowego można dokonać w formie papierowej lub elektronicznej. Jeżeli zgłoszenia miałby dokonywać adwokat lub radca prawny poprzez platformę e-Deklaracje pod adresem: https://www.podatki.gov.pl/e-deklaracje/ musi on posiadać pełnomocnictwo podpisane na formularzu UPL-1. Należy jednak pamiętać, że deklaracja NIP-8, czy VAT-Z musi być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym (art. 3b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa w zw. z § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r., w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone). Oznacza to, że podpis przy pomocy profilu zaufanego nie będzie wystarczający.

CZYNNOŚCI LIKWIDACYJNE

Zgodnie z art. 468 § 1 k.s.h. likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Od chwili otwarcia likwidacji celem likwidatorów spółki nie jest zatem prowadzenie przedsiębiorstwa, a jedynie podejmowanie czynności, które umożliwią zaspokojenie wierzycieli spółki. Likwidatorzy mogą podejmować nowe interesy tylko wówczas, gdy jest to potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki – jedynie na mocy uchwały walnego zgromadzenia i po cenie nie niższej od uchwalonej przez walne zgromadzenie.

Obowiązki likwidatorów dzieli się na trzy grupy.

Pierwsze to czynności przed likwidacją, tj.:

• zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców otwarcia likwidacji,
• imion i nazwisk likwidatorów,
• sposobu reprezentowania spółki,
• zmiany firmy, poprzez dodatek w likwidacji,
• sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji,
• przedłożenie bilansu otwarcia likwidacji walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia,
• dwukrotne ogłoszenie o likwidacji spółki w MSIG.

Drugie to czynności likwidacyjne sensu stricto, czyli w ogólności – zakończenie bieżących interesów, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań, upłynnienie majątku spółki.

Trzecie to czynności po likwidacji polegające na:

• złożeniu wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców KRS wraz z załącznikami,
• doprowadzeniu do wykreślenia z rejestru statystycznego, co wiąże się z utratą REGON,
• ustaniu obowiązków podatkowych, co wiąże się z utratą NIP,
• zamknięciu rachunku bankowego,
• wykreśleniu z rejestru ZUS,
• likwidacji oznaczeń,
• likwidacji siedziby spółki,
• oddaniu dokumentów na przechowanie.

Jeżeli w trakcie likwidacji spółki istnieją wierzytelności sporne lub jeszcze niewymagalne lub inne, które są spółce znane, jednakże co do których wierzyciele nie zgłosili swoich roszczeń w terminie wskazanym w ogłoszeniu o likwidacji, wówczas sumy potrzebne do zaspokojenia lub zabezpieczenia takich wierzytelności powinny zostać złożone do depozytu sądowego.

PODZIAŁ MAJĄTKU

Jeżeli po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli pozostanie majątek, podlega on podziałowi między akcjonariuszy i komplementariuszy. Zasady podziału majątku może określać statut. Podział majątku spółki komandytowo-akcyjnej według reguł określonych w art. 474 KSH następuje jedynie w odniesieniu do akcjonariuszy spółki. Jak bowiem stanowi art. 474 § 1 k.s.h., podział między akcjonariuszy majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem roku od dnia ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwania wierzycieli.

Podział następuje w stosunku do dokonanych przez każdego z akcjonariuszy wpłat na kapitał zakładowy, chyba że statut stanowi inaczej. Jeżeli akcje uprzywilejowane korzystają z prawa pierwszeństwa przy podziale majątku, należy przede wszystkim spłacić akcje uprzywilejowane w granicach sum wpłaconych na każdą z nich, a następnie spłacić w ten sam sposób akcje zwykłe; nadwyżka majątku zostanie podzielona na ogólnych zasadach między wszystkie akcje (art. 474 § 2 i 3 k.s.h.).

Z kolei rozliczenie z komplementariuszami następuje na zasadach określonych w przepisach o spółce jawnej tj. art. 82 i 65 KSH. Tak więc majątek przypadający komplementariuszom dzieli się między nich bezpośrednio po spłacie wszystkich zobowiązań stosownie do art. 82 w zw. z art. 126 § 1 pkt 1 KSH, tj. zgodnie z postanowieniami statutu, a w ich braku spłaca się wspólnikom udziały.

Jeżeli majątek SKA nie wystarcza na spłatę udziałów i zobowiązań, zgodnie z art. 83 w zw. z art. 126 § 1 pkt 1 KSH powstały niedobór dzieli się między komplementariuszy, ponieważ to oni ponoszą osobistą odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Niedobór dzieli się między wspólników zasadniczo zgodnie z postanowieniami statutu spółki, a w ich braku w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie.

SPRAWOZDANIE LIKWIDACYJNE

Po przeprowadzeniu wszystkich czynności likwidacyjnych, aby zakończyć proces likwidacji spółki likwidatorzy powinni sporządzić sprawozdanie likwidacyjne na dzień poprzedzający podział majątku. Musi ono zostać ogłoszone w siedzibie spółki oraz zatwierdzone przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.

Istotne: Okres 6 miesięcy liczony od dnia drugiego ogłoszenia w MSIG jest minimalnym okresem, po którym dopiero można przystąpić do sporządzenia sprawozdania likwidacyjnego. Wniosek taki płynie z treści art. 465 k.s.h.

Likwidatorzy składają sprawozdanie finansowe sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru. Jeżeli walne zgromadzenie zwołane w celu zatwierdzenia sprawozdania nie odbyło się z powodu braku kworum, wówczas likwidatorzy mogą dokonać ogłoszenia w siedzibie spółki oraz złożyć wniosek o wykreślenie spółki, bez zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego (art. 476 § 1 i 2 k.s.h.).

Istotne: Wniosek o wykreślenie spółki z rejestru podpisują wszyscy likwidatorzy. Z wnioskiem takim likwidatorzy powinni wystąpić najpóźniej w ciągu siedmiu dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenie (art. 22 ustawy o KRS).

ZŁOŻENIE WNIOSKU O WYKREŚLENIE SPÓŁKI KOMANDYTOWO-AKCYJNEJ Z KRS WRAZ Z ZAŁĄCZNIKAMI

W celu wykreślenia spółki z rejestru likwidatorzy powinni złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców. Rozwiązanie spółki następuje więc po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru (art. 478 k.s.h.). Wniosek składa się w formie elektronicznej za pośrednictwem Portalu Sądów Rejestrowych.

Do wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców w KRS dołącza się:

1. bilans zwany też sprawozdaniem likwidacyjnym na dzień zakończenia likwidacji;
2. uchwałę walnego zgromadzenia o udzieleniu likwidatorom absolutorium z wykonanych przez nich czynności likwidacyjnych zawartą w protokole sporządzonym przez notariusza;
3. uchwałę walnego zgromadzenia zatwierdzającą sprawozdanie likwidacyjne sporządzone na dzień zakończenia likwidacji zawartą w protokole sporządzonym przez notariusza;
4. uchwałę walnego zgromadzenia w przedmiocie podziału majątku likwidowanej spółki;
5. uchwałę wspólników lub akcjonariuszy o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki zawartą w protokole sporządzonym przez notariusza;
6. oświadczenie likwidatorów, że likwidacja została ukończona, czynności likwidacyjne zostały wykonane, czyli zostały zakończenie bieżące interesy spółki, ściągnięto wierzytelności, wypełniono zobowiązania, a majątek spółki został upłynniony;
7. oświadczenie likwidatorów o braku toczących się postępowań sądowych, administracyjnych, komorniczych oraz o zaspokojeniu wszystkich wierzytelności;
8. oświadczenie likwidatorów o ogłoszeniu sprawozdania likwidacyjnego w siedzibie spółki;
9. ogłoszenia wzywające wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności, które było opublikowane w MSIG;
10. dowód uiszczenia opłaty za ogłoszenia w MSiG;
11. dowód uiszczenia opłaty od wniosku o wykreślenie spółki z rejestru w kwocie 300,00 zł.+ 100 zł za ogłoszenie w MSIG (art. 54 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

PRZECHOWYWANIE KSIĄG I DOKUMENTÓW 

Zgodnie z art. 476 § 3 k.s.h., księgi i dokumenty spółki rozwiązanej powinny być oddane na przechowanie osobie wskazanej w statucie lub uchwale walnego zgromadzenia. W braku takiego wskazania, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy. Z upoważnienia sądu rejestrowego akcjonariusze i osoby mające w tym interes prawny mogą przeglądać księgi i dokumenty. Okresy przechowywania sprawozdań finansowych i innych dokumentów reguluje art. 74 ustawy o rachunkowości.

Uchwała o wyznaczeniu przechowawcy dokumentów może brzmieć następująco.

Uchwała nr 03/2023

z dnia 15 listopada 2023 roku

Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki LAVA Spółka komandytowo-akcyjna w likwidacji.

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki LAVA Spółka komandytowo-akcyjna w likwidacji wyznacza upoważnionego do przechowywania ksiąg i dokumentów Spółki Jana Wilka zam. 24-200 Tarnów, ul. Wiązowa 66. Przechowawcy dokumentów przysługiwać będzie wynagrodzenie w kwocie 50 zł miesięcznie.

Przed zakończeniem procesu likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej LAVA likwidator zobowiązuje się zapewnić zabezpieczenie niezbędnych środków na pokrycie wydatków związanych z przechowaniem dokumentów.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

CO NA TO SĄD? 

Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 16 stycznia 1015 r., ISA/Wa 2613/14, LEX nr 1742007 i NSA w Warszawie z dnia 1 marca 2017 r., I OSK 1/1059/15, LEX nr 2277806 czynności polikwidacyjne polegają na doprowadzeniu do wykreślenia z rejestru statystycznego, co wiąże się z utratą REGON, czynności prowadzące do ustania obowiązków podatkowych, co wiąże się z utratą NIP, zamknięcie rachunku bankowego, wykreślenie z rejestru ZUS, likwidacja oznaczeń, siedziby spółki, oddanie dokumentów na przechowanie.

PODSUMOWANIE – PORADNIK PRAKTYCZNY

1. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców możliwe jest zapobieżenie rozwiązaniu w drodze podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o dalszym istnieniu spółki.
2. Likwidatorami spółki mogą być wyłącznie osoby fizyczne mające zdolność do czynności prawnej i niekarane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego (art. 18 § 1 i 2 k.s.h.).
3. Jedynie sąd może odwołać likwidatorów, których ustanowił bez względu na to, czy statut dopuszcza ich odwołanie. Natomiast w pozostałych przypadkach likwidatorów odwołuje walne zgromadzenie.
4. Właściwe czynności likwidacyjne polegają na upłynnieniu majątku likwidowanej spółki, co oznacza sprzedaż wszystkich składników majątkowych spółki, w tym rzeczy ruchomych i nieruchomych.
5. Akcjonariusze stają się wierzycielami spółki w związku z powstaniem kwoty likwidacyjnej. W pierwszej kolejności podlegają spłacie akcje wyposażone w przywilej pierwszeństwa w podziale majątku.
6. Wykreślenie spółki z rejestru ma skutek ostateczny i nieodwracalny, jednakże odmowa udzielenia absolutorium likwidatorom za wykonanie czynności likwidacyjnych na zakończenie likwidacji wraz z podniesieniem przeciwko likwidatorom roszczeń odszkodowawczych powoduje, że nie można zakończyć likwidacji spółki.
7. Ilość znaków z ogłoszeniu w MSIG najlepiej obliczyć w aplikacji word klikając w zakładkę recenzja a następnie statystyka wyrazów. Należy podać liczbę znaków ze spacjami i pomnożyć przez 0,70 groszy. Udając się do punktu MSIG wystarczy w zasadzie mieć wydrukowaną treść ogłoszenia, wniosek MSiG-M1 i dowód opłacenia wniosku. Nie zaszkodzi jednak mieć wszystko wgrane na płytce dvd lub pendrivie.
8. Prostszym sposobem na zamieszczenia ogłoszenia w MSIG jest wysłanie na adres e-mail: monitor@ms.gov.pl wniosku MSiG-M1 wraz z treścią ogłoszenia, które wystarczy podpisać profilem zaufanym. Do tych dwóch dokumentów należy jeszcze dołączyć dowód uiszczenia opłaty od wniosku. Jeżeli zgłoszenia dokonuje pełnomocnik musi on dołączyć dokument pełnomocnictwa wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Autor: dr Mariusz Korcyl

Radca Prawny